Gadamer, Gademer – 1. ławnik, członek organizacji; 2. właściciel ławy (kramu); 3. mieszkaniec, nie będący obywatelem miasta
Gadenmann – drobny handlarz
Gaffelbote – osoba ogłaszająca o pogrzebie i zapraszająca na ceremonię
gagium – wadium
Gailer – włóczęga, żebrak
Gallicinium, gallicantus – czas po północy
Galmei – galman – mieszanina mineralna; zastosowanie gospodarcze jako ruda cynku; w Polsce występują złoża w okolicach Bytomia i Tarnowskich Gór, oraz Olkusza, Trzebini i Jaworzna; znany już w czasach rzymskich, wykorzystywany do produkcji mosiądzu; długo nie był uznawany za rudę cynku, lecz rodzaj barwnika, który swój złotożółty kolor zawdzięczał miedzi; Galman (Wikipedia); Georg von Giesche; Mineralienatlas Lexicon
Ganthauer – wytwórca koryt, niecek do cerpania wody przy studniach, fontannach
Gantier – rękawicznik
Gantner – bednarz
Gärber-Innung – cech garbarzy
Garbrader – 1. właściciel jadłodajni, zwykle rzeźnik lub osoba pracująca w jadłodajni; 2. rzeźnik sprzedający samemu upieczone lub gotowane mięso
garcifer – kucharz
Gardesoldat – żołnierz warty, gwardii
Garkoch – dzierżawca miejskiej jadłodajni (garkuchni)
Garnknecht – rybak używający do połowu dużej sieci (Garn)
Garnweber – wytwarzał przędzę z włókien, także włosów; warsztat miał w swoim domu, zwykle była to duża izba służąca zarówno jako warsztat, pomieszczenie mieszkalne i sypialnia
Gartenstück – ogród
Gartgeher – żołnierze bez zwierzchnika (bez pana)
Gartierer – zob. Gartgeher
Gärtner – zagrodnik – właściciel domu z ogrodem, teoretycznie posiadający mniejsze pole od siodłaka (Bauer) w praktyce posiadający nierzadko znaczny areał pola uprawnego, czasem trudniący się też rzemiosłem), określany również mianem Kätner (Käthner)
Gärtnerstelle – posiadłość zagrodnicza
Gassenschleifer – wędrowny szlifierz nożyczek i noży
Gassenvogt – nadzorca utrzymania czystości ulic
Gassenwirt – szynkarz, który mógł podawać jedynie napoje
Gast – gość, tj. obcy, cudzoziemiec, także: rzemieślnik marynarki handlowej
Gastalde – urzędnik majątku ziemskiego, zarządca majątku, majordomus
Gastwirt – karczmarz, także oberżysta, na Górnym Śląsku – szynkarz (od szynk – karczma, restauracja)
Gaulichter – formierz świec
Gaumann – wędrowny handlarz
Gauwemann – zob. Gaumann
Gebäudebuch – księga budynkowa-Jest to arytmetyczne zestawienie budynków, według nr administracyjnych we wsi. Zawiera: imię i nazwisko, nr artykułu matrykuły, opis techniczny budynku, nr i powierzchnię parcel zabudowanych stanowiących podwórza, ogrody, adnotacje o rocznym wymiarze podatku budynkowego.
Gebäudesteuerrolle, Gebäudesteuer-Rolle – rejestr podatku od nieruchomości zabudowanych
geboren, geborene, geborne – z domu (nazwisko panieńskie) – zwykle w formie skróconej – geb.
Geelgießer – wytapiacz przedmiotów (odlewów) z mosiądzu
Gegenschreiber – pisarz kontrolujący – prowadził księgi kontrolne, urzędnik górniczy, określany później jako kontroler
Gehuster – starszy, zasiedziały na dworze służący, parobek
Geischelmacher – wyrabiacz pejczy, biczy
Geiselbauer – biedniejszy chłop, który czasem za opłatą lub i mieszkaniem zobowiązał się pracować na dłuższy czas u lepiej uposażonego chłopa
Geiseler, Geisler – sprzedawca mięsa z drobnych zwierząt domowych, też rzeźnik drobnych zwierząt
Geißelträger – urzędnik sprawujący funkcje organizacyjne np. woźnego w sądzie, odpowiedzialny za przesyłki, w sprawach egzekucji komorniczych oraz jako prowadzący oficjalne ceremonie, zwany też: Weibel, Amtsdiener (Szwajcaria)
Gelbgießer – rzemieślnik odlewający z mosiądzu lub innych stopów miedzi świeczniki, sprzączki itp. drobne rzeczy potrzebne w gospodarstwie domowym
Geldner – zajmował się kastrowaniem świń (określany też jako Gelter, Schweinebeschneider)
Geldsasse – zwany też osadnikiem, kolonizatorem (Ansiedler) – dzierżawca nieruchomości, który zwykle zobowiązany był jedynie do opłaty za dzierżawę, bez konieczności odrabiania pańszczyzny, spotykany w m.in. Kurlandii
Geleitseinnehmer – poborca opłat drogowych (ceł, za eskortę)
Gemeindeältester – starszy gminy, sołtys – Landgemeinde-Ordnung z 19 lutego 1866 r. ustanawiał na czele gminy, wybieranego przez zgromadzenie gminne, starszego gminy. Wspierany przez sekretarza i jego pomocników. Prowadził też listy członków gminy (Revisionslisten, Gemeinderolle), pobierał podatki gminne, miał nadzór nad drogami gminnymi
Gemeindevorsteher – zgodnie z Landgemeindeordnung z 1866 r. zgromadzenie gminne miało obowiązek wybrać 2 do 4 osób do zarządu gminy (Gemeindevorsteher), mieli oni głos doradczy i wspomagali starszego gminy (Gemeindeältester), czyli sołtysa. W 1917 r. gremium to zostało zmienione, a w 1920 r. przemianowane na administrację gminną (Gemeindeverwaltung) i składało się z 2 do 6 radnych gminy (Gemeinderat), którym mógł zostać każdy pełnoletni mieszkaniec gminy
Gemeindsmann – -1. obywatel cieszący się pełnią praw; 2. samodzielny właściciel ziemski
Gemeinsfreunde – wybrani przez gminę zaufani ludzie
Gemeinweibel – pomocnik fedlfebla (Feldwebels)
gemellus – bliźniak
geminus – bliźnięta, bliźniak
gemmagenum – kaflarz
gemmarius – jubiler
Gendarm – żandarm, 1. policjant na terenie wiejskim; 2. urzędnik policji lub służb bezpieczeństwa, a jednocześnie urzędnik prokuratury i sądu
gener – zięć
Generalgewaltiger – najwyższy oficer, zwierzchnik piechoty Landsknechte); 2. wyższy rangą profos (oficer aresztu), zob. Profos (Wikipedia)
Generalia – zagadnienia ogólne – w administracji pruskiej/niemieckiej akta dzielono na Generalia i Specialia, czyli zarządzenia, instrukcje itp. (skrót AG) w danej sprawie oraz konkretne przypadki (skrót AS)
Generalis – ogólny, powszechny
generosus – urodzony
Generosus Dominus – Szlachetnie Urodzony, szlachetny tj. szlachcic, właściciel wsi, wspaniałomyślny, zacny; szlacheckiego pochodzenia; w księgach sądowych i parafialnych określenie urzędników ziemskich i szlachty
Genesis -1. los, przeznaczenie człowieka; 2. część Starego Testamentu
genetrix – matka
Gengler – włóczęga, żebrak, zob. Gailer
genitor – ojciec
Genocidio, genocidium – ludobójstwo
gens – ród
Genseler – handlarz drobiem
genugsam – wystarczająco
Genus – ród, rodzaj, klasa rzeczy, grupa
geometra – mierniczy
Gepeller – wytwórca niewielkich wideł
Gerätewart – magazynier
Gerber – garbiarz, wyrabiał skóry (czerwonoskórnicy używali jako materiału skóry bydlęcej, z kolei białoskórnicy skórek delikatniejszych, z których wyrabiano rękawiczki, lżejszą odzież)
Gerichtsdiener – służący sądowy, goniec
Gerichtsgeschworener – ławnik sądowy, przysięgły
Gerichtskommission – komisja sądowa
Gerichtsmann – członek sądu, ławnik, pierwotnie każdy wolny człowiek w gminie, jako zobowiązany do uczestnictwa w postępowaniu sądowym
Gerichtsschöppe – ławnik sądowy miejskiego lub ziemskiego
Gerichtsverwandter – 1. członek sądu; 2. ławnik
Gerichtsvogt – w średniowieczu władzę sądową sprawował wójt (Vogt, advocatus) jako sędzie miejski (judex civitatis). Usunięcie wójta powodowało przejście jego uprawnień na właściciela ziemskiego, księcia lub króla. W późniejszych czasach władza sądownicza została przekazana burmistrzowi, który wraz z radą (Magistrat) tworzył sąd aż do rozdzielenia władzy administracyjnej od sądowej na pocz. XIX w.
Gerichtsweibel – woźny sądowy
Gerichtszwölfer – członek władz gminnych lub sądu (jeden z 12 ławników)
Gerillhändler – handlarz złomem
germagenum – kaflarz
germanitas – braterstwo
germanus – rodzony, np. rodzony brat
Germsieder – też: Hefesieder, Hefemeister – wyrabiał drożdże
gerulus – tragarz
Geschäftsordnung – regulamin, instrukcja kancelaryjna – ogół reguł (przepisów), według których są załatwiane sprawy w urzędzie, instytucji publicznej lub prywatnej oraz zgromadzeniu parlamentarnym itp.
Geschickter – poseł cechu
Geschlachtwander – handlarz suknem (hurtownik)
Geschlecht – patrycjusz
Geschmeidler – złotnik, jubiler
Geschmeidmacher – wytwarzał mosiądz, także ozdoby z metalu
Gesetzdiener – urzędnik w niższym sądzie do spraw porządku i obyczajowości
Gesinde – czeladź – 1. wszyscy nienależący do rodziny pracownicy zamieszkali w gospodarstwie chłopskim, wraz z ich rodzinami (w XIX w. wyszło z użycia w tym znaczeniu); 2. służący w mieście; 3. czeladnicy i uczniowie w rzemiośle
Gesindewirt – właściciel lub dzierżawca gopodarstwa chłopskiego, nie był zobowiązany do świadczenia na rzecz właściciela ziemskiego, ani odrabiania pańszczyzny, lecz wysyłał swoich parobków
gestator – tragarz
Geuchler – kuglarz, akrobata, sztukmistrz
Gewander, Gewänder – handlarz suknem
Gewandschneider, Gewantsnider – hurtownik sukna
Gewürzkrämer – handlarz przyprawami
Geysler, Geißler – drobny handlarz zwięrzętami rzeźnymi, też zajmjący się ich ubojem
Gezawsigeler – kontroler sukna (po oględzinach zaopatrywał materiał swoją pieczęcią
gezefilaceus – osoba zbierająca dawniej w kościele datki od wiernych
Gigenbuckler – skrzypek
Giler – włóczęga
Gilerhalter – gospodarz przytułku dla żebraków
Ginganweber – tkacz fartuchów
girator – włóczęga
Girschner – kuśnierz
Gitterleinmacher – wyplatacz drucianych siatek
Gittermacher – wyrabiacz drewnianych krat
gladiarius – wytwórca kling, mieczownik,płatnerz (niem. Schwertfeger)
Glasballier – zajmował się polerowaniem, wygładzaniem szkła
Glasewerter – szklarz
Glasmenger – handlarz wyrobami szklanymi
Gläßner – szklarz
Glasverleger – handlarz wyrobami szklanymi
Glätter – wytwórca papieru
glebator – studniarz
Gleitsführer – przewodnik konwoju
Glöckner, Gloeckner – dzwonnik, dawniej w znaczeniu: 1. kościelny (Küster, Messner); 2. strażnik na wieży (Turmwächter)
Glossa – komentarz – objaśnienia do orzeczenia sądowego, wyjaśnianie niezrozumiałych treści
Glossa interlinearis – komentarz między wierszami przepisów
Glossa marginalis – glosa na marginesie tekstu przepisów
Gravamina – zarzuty, skargi (często występuje w pismach XVI-XVII w.)
grebius – 1. pisarz; 3. sędzia
Greisler – na Śląsku – sprzedawca kaszy (krupy), także jej producent; w Austrii i Bawarii – ogólnie sprzedawca detaliczny produktów potrzebnych w gospodarstwie domowym
Gremp, Gremper, Grempler – handlarz starzyzną
Grenadier – grenadier – pierwotnie żołnierz w trakcie walki używający granatów
Greve – wójt
Grobbinder – bednarz (produkował beczki)
Grobgrünmacher – wytwarzał ufarbowane na zielono sukno z wełny
Gropper – pracownik, który wyładowywał towary w beczkach ze statków
Gropschleifer – tynkarz (wygładzał tynk)
Großbinder – bednarz, który produkował duże beczki
Großerbe – właściciel większego domu z pełnym prawem miejskim; 2. większy właściciel ziemski
grosso modo – w dużym przybliżeniu
Großuhrmacher – wyrabiał zegary umieszczane na wieży
Grundakten – akta gruntowe
Grundbesitzer – właściciel ziemski-właściciel gruntu (nieruchomości)
Grundbuch – księga gruntowa-dziś: księga wieczysta, składa się z czterech działów zawierających: oznaczenie nieruchomości, wpisy dotyczące prawa własności i/lub użytkowania wieczystego, ograniczone prawa rzeczowe (poza hipoteką) oraz ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością, wpisy dotyczące innych praw lub roszczeń, hipoteki obciążające nieruchomość. Obok księgi wieczystej sąd prowadzi jej akta, do których dołączane są wszelkie dokumenty dotyczące nieruchomości. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych sprawia, że w razie niezgodności pomiędzy stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według księgi wieczystej nabył własność lub inne prawo rzeczowe. Księgi wieczyste, tak jak dzisiaj, były jawne i z ich przeglądaniem nie były związane żadne opłaty – Księga wieczysta (Wikipedia); Centralna Baza Danych Ksiąg Wieczystych
Grundbuchamt – urząd ksiąg gruntowych; urząd ksiąg wieczystych-zajmowały się prowadzeniem ksiąg gruntowych przed utworzeniem sądów obwodowych. Sprawy ksiąg gruntowych (prowadzone do tej pory przez sędziego urzędu ds. ksiąg wieczystych (Grundbuchrichter) przejęte zostały przez sędziów sądu obwodowego. Prowadzenie ksiąg wieczystych przekazane zostało pisarzom sądowym (zob. Handbuch für amtsrichterliche Geschäfte, bearb. von Hermann Jastrow, Berlin 1893, s. 10)
Grundliste – wykaz wszystkich zamieszkałych na terenie gminy (lub odpowiadającego okręgu) osób, które mogą zostać powołane do godności ławnika, sporządzany corocznie przez sołtysa (lub odpowiadającego mu naczelnika), zob. Urliste
Grundmeister – przygotowywał otwór pod budowę studni, fontanny
Grundschuld – dług gruntowy-praktycznie to samo co hipoteka, termin z zakresu sądownictwa niespornego (freiwillige Gerichtsbarkeit), w ramach prawa rzeczowego ustanowiona wierzytelność na nieruchomości (Forderrungsrechte). Jest to jedna z form długu (zastaw na gruncie). Jej ściągnięcie mogło nastąpić poprzez sekwestrację, zarząd przymusowy (Zwangsverwaltung) lub subhastację (przymusowa licytacja)
grutarius – producent lub kupiec kasz i ziemiopłodów
Grüter – wytwórca mieszanki ziół i przypraw do piwa, zwanego stąd też Grutbier, piwo to było rozpowszechnione szczególnie u wybrzeży Morza Północnego między XIII a XVI wiekiem, gdy zaczęło być wypierane przez piwo chmielowe, zob. Grut (Wikipedia)
Grützner – młynarz produkujący kaszę
guardianus – strażnik
Gufener – iglarz (wyrabiał igły)
Guiliemus – Wilhelm
Gulder – pozłacał przedmioty
Gulichter – wytapiacz świec
Gumpenmacher – wytwórca lalek, marionetek
Gumper – przygotowywał otwór pod budowę studni, fontanny Brunnenbauer (Gumpe – dziura w ziemi, w której zbiera się woda)
Gürtler – paskarz – wytwarzał paski i zamki (klamry) z mosiądzu
Gut – posiadłość
Gutfertiger – spedytor
Gütler – właściciel niewielkiej nieruchomości (też: Kleinbauer)
Gutschier – woźnica
Gutsknecht – parobek dworski (też Hofesknecht), zatrudniony w majątku ziemskim, opłacany pieniędzmi lub w naturze, mógł posiadać niewielki ogródek, a jego dzieci mogły pobierać częsciowo darmowe nauki w szkole przy dworze
Gyseler— handlarz drobną zwierzyną, też rzeźnik (niem. Kleinviehhändler) – też Geisler, Geiseler
Litera H
Haak – handlarz detaliczny; dziś niem. Kleinhändler
Haararbeiter – perukarz
Haarmaler – malarz, rysownik; rysował piórkiem przy użyciu włosów ludzkich
Haarscherer – fryzjer; też – golibroda
Haarsticker – hafciarz; haftował pejzaże, portrety, itp., z włosów ludzkich na białym jedwabiu
Haberer – zamaskowani sędziowie sądu ludowego stosowanego w Górnej Bawarii; zob. Haberfeldtreiben
Haberfeldtreiben – rodzaj sądownictwa ludowego stosowany w Górnej Bawarii dla lichwiarzy, skąpców itp. wykroczeń, których nie można było ukarać przed sądem zwykłym
Habermann – producent kaszy owsianej
habilis – zdolny; stosowny, zdolny, odpowiedni (do czegoś)
habitus – stan; sprawność, system
Hachelmutter – nadzorczyni przy wytwarzaniu lnu
Hachmeister – jastrzębiarz; opiekun jastrzębi używanych do polowań
Hacker – drobny chłop, dzierżawca
Häcker – 1. rolnik; 2. właściciel winnicy
Hadernsammler – zbierał, skupywał szmaty na obszarze, który mu podlegał (na mocy specjalnych uprawnień, przywilejów), w celu produkcji papieru; zwykle przywilej ten otrzymywali sami papiernicy (Papiermüller), którzy zatrudniali owych zbieraczy szmat
haeres – dziedzic; posiadacz, właściciel, np. haeres villae – posiadacz wsi
Hafenbinder – łatacz garnków; dziś niem. Topfflicker
Hafenreffer – handlarz garnkami; dziś niem. Topfhändler
Hafner – garncarz; określenie górnoniemieckie, wytwarza naczynia z gliny; Häfen – naczynia z gliny
Haftelmacher, Heftelmacher – producent zapięć do ubrań itp.; „Zinnen, wie ein Heftelmacher“ – przysł. śląskie (robić zaciętą, kłótliwą ponurą minę)
Hahnmacher – producent kurków
Hake, Haken – handlarz detaliczny; też – Haak
Häker – drobny chłop lub dzierżawca; też – Hacker
Halbhöfner, Halbspänner – średni kmieć (półkmieć)
Halbwinner – dzierżawca (na szczególnych warunkach), który połowę zysków przekazuje właścicielowi; dzierżawa na 6 lub 12 lat; też – Halfe; Halfe (GenWiki)
Hallier – handlarz detaliczny w hali targowej
Hornung – luty
Litera I
iaculator – błazen, kuglarz, też: oszust
ibidem – tamże, w tym samym miejscu (w tym samym dziele)
iczlich – kilka, niejeden (dziś – etlich)
igniculus – iskierka, żar
ignominiosus – haniebny
ignorantia iuris nocet – nieznajomość prawa szkodzi
illustris – w odniesieniu do szlachty na oznaczenie rodzin książęcych
illustrissimus ac magnificus – jaśnie wielmożny – w średniowieczu użwano przymiotnika illustris dla określenia rodzin książęcych; illustrissimus używano w stosunku do najwyższych magnatów
Illustrissimus ac Magnificus Dominus (skrót IDM) – Jaśnie Wielmożny Pan, Najjaśniejszy Pan
im gesegtem dinge, im gesegten Stadtdinge; in gehegtem dinge – przed zgromadzeniem, radą (miasta) – w dokumentach średniowiecznych zwykle w formule: przed zebraną radą stawił się NN i oświadczył (przedstawił)
imbecillus – słaby, bezsilny
Immediatstadt – miasto królewskie, (zob. Historia Śląska, t. II, cz. 1, 1966 r., s. 64)
immerens – niewinny
imperium – cesarstwo
impermissus – niedozwolony
impignoratio – zastawienie
impius – bezbożny
implicite – ciemno, niewyraźnie, pośrednio
impressor, imprimatorus – drukarz
impuditia – nierząd
in concreto – określonej sytuacji, w określonym wypadku
in extenso – w całości
in extreme – w ostateczności
in fine – na końcu stronicy, rozdziału
in genere – w ogóle
in integrum – na nowo, całkowicie, w pełni
in principio – w zasadzie
in spe – w przyszłości
in statu dormiendi – w stanie uśpienia
in statu nascendi – w stanie rodzenia się, powstawania
in statu praesenti – w stanie obecnym
in vivo – na żywym ciele
incapacitas cuiusvis functionis – utrata zdolności piastowania urzędów
incelebratus – nie wspominany
incensio – podpalenie, pożar
incensio luminis – pora zapalenia świateł, po zachodzie słońca
incesto – zhańbić
incestus – kazirodztwo
incisor – krawiec, krojczy
incognitus – nieznany
incola – mieszkaniec
incommendatus – opuszczony, pozostawiony
inconcessus – zakazany
inconsolabilis – niepocieszony
incredulus – niewierzący
incrementum – potomek
Inculpata tutela – obrona konieczna
incunabula – miejsce urodzenia, dzieciństwo
indagatio – badanie
indemnis – bez szkody
indubius – niewątpliwy
indundatio aquae – zalewek – prawo spuszczania wody ze stawów na grunt sąsiada
indusiarius – krawiec koszul
inedia – post, głód
inelinatio mediae noctis – czas bezpośredni po północy
inenodabilis – nierozwikłany
infamis – zniesławiony, hańba, skazany na infamię
infans – dziecko, niemowlę
infector – farbiarz
infelix – niepłodny
infidelis – niewierny, wiarołomny, czasem na określenie Żyda
infirmatio – osłabienie, choroba
inflatio – wzdęcie
Ingrossationsbuch – księga ingrosacyjna – zawiera wpisy in extenso dotyczące zmian własności nieruchomości, obciążeń, dziedziczenia itp. Prowadzone w XVIII w. dla ksiąg gruntowych, razem z aktami gruntowymi, w których znajdowały się wówczas tylko adnotacje. Przestały obowiązywać od 1810 r. Ich rolę przejęły akta gruntowe (Grundakten), K. Orzechowski, Księgi i akta śląskiej hipoteki jako źródło historyczno-prawne, “Czasopismo Prawno-Historyczne” t. VIII zesz. 1 1956 r.
inhumatus – nie pogrzebany
Initialienmaler – malarz inicjałów na rękopisach (Rotmaler)
Inkulpat – inkulpat, obwiniony, podejrzany – pierwotne znaczenie – osoba przed rozpoczęciem procesu inkwizycyjnego, po którego zakończeniu określano ją mianem Inquisit; stosowane aż do XIX wieku w sądownictwie, zob. Inkulpat (Wikipedia)
Inlieger – najemca, komornik
Inmann – mieszkaniec
innotescentia – osobny pozew wydany przez egzekwenta do opornego egzekuta, by stawił się w oznaczonym terminie przed starostą
innuptus – nieżonaty, kawaler, wdowiec
inominatus – wyklęty
inopia – bieda
inpraescriptibilis – nie podlegający prawu dawności
inquam – mówić
inquilinus – komornik, kątnik – ubogi chłop mieszkający u innego gospodarza/chłopa, pracownik folwarku, lokator
Inquisator – badacz kościelny
insanabilis – nieuleczalny
insanitas – choroba
insanus – wariat, szalony
insepultus – nie pogrzebany
Inseß – ławnik (np. rady miasta)
Insigill (Insigel) – pieczęć – forma występująca w dokumentach średniowiecznych przy zapowiedzi przywieszenia pieczęci
insolabilis – niepocieszony
inspector – dozorca
insperatus – niespodziewany
Inste – najemca, mieszkający kątem
instigator – instygator – najwyższy prokurator państwa
institor – kramarz
Instleute – 1. robotnicy dniówkowi; 2. służba na dworze
Instmann – parobek – pracownik rolny świadczący powinności u bogatszego chłopa lub w majątku ziemskim, kontrakt zawiązywany był zwykle na rok, często był jednak utrzymywany przez lata (dziesieciolecia)
instructor – nauczyciel, instruktor
Instrumentalist – instrumentalista – wytwarzał instrumenty (dziś w znaczeniu – muzyk)
integer – nieuszkodzony, pierwotny, zupełny
integrum est – jest dozwolone, słuszne, prawne;
Intempestum, intempesta nox – czas przed północą
Intendant – intendent, zarządca, administrator – 1. w Prusach – tytuł nadkomisarzy wojennych zajmujących się zaopatrzeniem armii; 2. we Francji w czasach ancien régime’u urzędnik administracji o bardzo szerokim zakresie kompetencji w swoim dystrykcie; 3. zarządca instytucji publicznej (muzeum, teatru)
intercedo – zastępować kogoś, występować w czyimś imieniu, spełniać czyjąś funkcję
interfectio – zabójstwo
interitio – zagłada
interrogatoria – protokół śledztwa
Intervallum – czas od Bożego Narodzenia do 1-szej niedzieli Wielkiego Postu
intestatus – zmarły bez testamentu
Intraneus – osoba o szczególnych, wskazanych w ustawie właściwościach
intromissio – intromisja, wwiązanie – wejście w posiadanie (ogłoszenie)
intromittendum in bona – wwiedzenie w posiadanie
intumulatus – nie pogrzebany
invado – wkraczać, najeżdżać
inventus – znajda, podrzutek
invisus – nie widziany
inwigilator – stróż
ioculator – błazen, kuglarz, oszust
ior, Jorem – rok
Ipser – 1. malarz pokojowy; 2. sztukator
ipso facto – na mocy samego faktu
ipso iure – z mocy samego prawa
Ircher – białoskórnik
irrepertus – nie znaleziony
irritus – nieważny
iter delicti – formy stadialne czynu zabronionego
itzig – teraźniejszy, bieżący, teraźniejszy (dziś – jetzt) – forma stosowana w dokumentach średniowiecznych, np. itziges Jahrs – jetzigen Jahres
iudex – sędzia
iudicatura – orzecznictwo
iudicialiter(sis) responsurus – wezwanie pozwanego do sądowej odpowiedzialności
iudicialiter attentaturus – egzekut ma się stawić
iudicialiter satisfacturus – wezwanie do zadośćuczynienia zgodnie z wyrokiem
iudicida – sędzic
iuramentum partis cum testibus – przysięga ze świadkami
Juris patronatus – prawo patronatu (prawo zwierzchności, najczęściej nad miejscowym kościołem i szkołą)
Justitzdirektor – stał obok burmistrza na czele magistratu; godność często łączona z innymi funkcjami w zarządzie miejskim, np. Prokonsul, Feuerbürgermeister i in.
Justiziar – justycjariusz – reprezentant właściciela ziemskiego prowadzący na jego zlecenie działania prawne, w tym – prowadzenie spraw w sądzie patrymonialnym,
Strona wykorzystuje pliki cookie do spersonalizowania treści i reklam, aby oferować funkcje społecznościowe i analizować ruch w witrynie. Informacje o tym, jak korzystasz z witryny, udostępniane jest partnerom społecznościowym, reklamowym i analitycznym AkceptujęZobacz szczegóły
